आजच्या काळात स्वतःचा व्यवसाय सुरू करणे ही केवळ गरज नाही, तर एक मोठी संधी आहे. नोकरीच्या मर्यादित संधींऐवजी स्वतःचा छोटासा व्यवसाय सुरू करून आर्थिक स्वावलंबन मिळवता येते. विशेषतः १० हजार रुपयांमध्ये कमी गुंतवणुकीत सुरू करता येणारे व्यवसाय हा खूप चांगला पर्याय ठरू शकतो. अशा व्यवसायांसाठी जास्त मोठ्या जागेची, महागड्या साधनसामग्रीची किंवा गुंतागुंतीच्या प्रक्रियेची गरज नसते. फक्त कल्पकता, मेहनत आणि योग्य नियोजन असेल, तर कमी खर्चातही उत्तम नफा कमावता येतो.
या लेखात आम्ही तुम्हाला अशा सात व्यवसायांविषयी सांगणार आहोत, जे कमी भांडवलात सुरू करता येतात आणि भविष्यात मोठ्या यशाकडे नेऊ शकतात. प्रत्येक व्यवसायाची संपूर्ण माहिती, त्यासाठी लागणारे साहित्य, विशेष युक्त्या आणि यशस्वी होण्यासाठी लागणाऱ्या टिप्स येथे सविस्तर दिल्या आहेत. चला तर मग, जाणून घेऊया हे व्यवसाय आणि तुमच्या स्वप्नांचा पहिला टप्पा ठरू शकणारा योग्य मार्ग निवडूया!

1. लोणच्याचा व्यवसाय – घरगुती चवीतून मोठा ब्रँड
लोणचं म्हटलं की आपल्या तोंडाला पाणी सुटतं, बरोबर ना? हा व्यवसाय फक्त १० हजार रुपयांत सुरू करायचा म्हणजे अगदी स्वयंपाकघरातूनही शक्य आहे. सुरुवात करण्यासाठी तुम्हाला कच्च्या कैऱ्या, लिंबं, मिरच्या, हळद, मोहरी आणि घरगुती मसाले लागतील. मात्र खरी गंमत आहे ती तुमच्या खास चवीत—जर तुमच्याकडे पारंपरिक आणि युनिक लोणचं बनवायची रेसिपी असेल तर तुमचा व्यवसाय वेगाने वाढू शकतो.
सुरुवातीला आपल्या ओळखीच्या लोकांमध्ये, गावाच्या आठवडी बाजारात किंवा स्थानिक दुकानदारांशी संपर्क करून विक्री सुरू करा. छोटे पॅकिंग करा, जसे की २०० ग्रॅम, ५०० ग्रॅम आणि १ किलो यांसारखे पर्याय ठेवा. हळूहळू लोकांना जर तुमच्या लोणच्याची चव आवडली, तर त्याचं नाव गावभर पसरू लागेल आणि मोठ्या ऑर्डर मिळायला लागतील. ऑनलाइन विक्रीसाठी तुम्ही Instagram, Facebook किंवा WhatsApp चा वापर करू शकता. हा व्यवसाय कमी गुंतवणुकीत मोठ्या नफ्यासाठी उत्तम पर्याय आहे.
2. टिफिन सेंटर – चविष्ट आणि पौष्टिक जेवणाने पैसे कमवा
आजकाल सगळ्यांना घरगुती चव हवी असते, पण रोज स्वयंपाक करणं शक्य नसतं. ऑफिसमध्ये काम करणारे लोक, विद्यार्थी, वर्क फ्रॉम होम करणारे कर्मचारी अशांसाठी टिफिन सेवा मोठ्या प्रमाणावर मागणी असलेला व्यवसाय आहे. फक्त १० हजार रुपयांत तुम्ही हा व्यवसाय सुरू करू शकता.
सुरुवातीला भात, पोळी, भाजी, डाळ, आणि कोशिंबीर यांसारखे पदार्थ बनवून १०-१५ लोकांसाठी टिफिन सेवा सुरू करा. ग्राहकांच्या आवडीनुसार तुम्ही आठवड्यात वेगवेगळे पदार्थ देऊ शकता—उदा. सोमवारी मिसळपाव, मंगळवारी पुलाव, बुधवारी पराठे वगैरे. स्वच्छता, पौष्टिकता आणि वेळेवर डिलीव्हरी या तीन गोष्टी जपल्या, तर तुमच्या व्यवसायाला मागणी वाढत जाईल.
शहरात हॉस्टेल, पीजी (Paying Guest) आणि ऑफिसच्या ठिकाणी जाऊन तुमच्या सेवेसाठी जाहिरात करा. सुरुवातीला WhatsApp आणि Google My Business वर तुमचा व्यवसाय रजिस्टर करून ग्राहक मिळवा. एकदा का चांगले ग्राहक मिळाले, की महिन्याला २०-३० हजार सहज कमावता येतील.
3. पेपर बॅग बनवणे – प्लास्टिकऐवजी पर्यावरणपूरक व्यवसाय
आजकाल सरकार प्लास्टिकवर बंदी घालत आहे, त्यामुळे पेपर बॅग्जला मोठी मागणी आहे. हा व्यवसाय कमी गुंतवणुकीत आणि जास्त नफ्यात चालणारा आहे. १० हजार रुपयांत कागद, गोंद, आणि हाताने कटिंग करण्याचे साहित्य घेऊन तुम्ही सुरू करू शकता. सुरुवातीला साध्या बॅग्ज बनवा आणि स्थानिक दुकानांना पुरवा. मोठ्या ऑर्डरसाठी हॉटेल्स, बेकरी, फळ विक्रेते, कपड्यांची दुकानं यांच्याशी संपर्क साधा. सणासुदीला रंगीत किंवा कस्टमाईज्ड बॅग्स बनवून त्याचं खास मार्केटिंग करा.
हा व्यवसाय हळूहळू मोठ्या प्रमाणावर वाढवायचा असेल, तर नंतर लहान मशीन घेऊन जास्त बॅग्ज तयार करता येतील. सोशल मीडियावर तुमच्या बॅग्सची जाहिरात करा आणि मोठ्या कंपन्यांसोबत संपर्क साधा.
4. मोबाइल रिचार्ज आणि छोटे दुकान –
मोबाईल रिचार्ज, डीटीएच, आणि इतर बिल पेमेंट्सचा व्यवसाय हा कमी गुंतवणुकीत चांगला नफा देणारा व्यवसाय आहे. १० हजार रुपयांत तुम्ही मोबाईल रिचार्ज डीलरशिप घेऊन हा व्यवसाय सुरू करू शकता. यात तुम्ही विविध नेटवर्क कंपन्यांचे (Jio, Airtel, Vi, BSNL) रिचार्ज प्लॅन उपलब्ध करून ग्राहकांना सेवा देऊ शकता. त्यासोबत तुम्ही स्टेशनरी, मोबाईल अॅक्सेसरीज, आणि सिमकार्ड विक्री सुरू करू शकता.
गावात किंवा शहराच्या गजबजलेल्या भागात छोट्या जागेत सुरू केल्यास हा व्यवसाय अधिक चांगला चालेल. भविष्यात डिजिटल पेमेंट सेवा आणि इतर बिले भरण्याची सुविधा दिल्यास व्यवसायाचा विस्तार होईल.
5. हस्तकला आणि घरगुती उत्पादनांचा व्यवसाय
जर तुम्हाला हस्तकलेची आवड असेल, तर १० हजारांत तुम्ही विविध प्रकारच्या वस्तू बनवू शकता जसे की कानातले, बांगड्या, शोपीस, होम डेकोर वस्तू इत्यादी. तुम्ही पारंपरिक महाराष्ट्रियन डिझाइन्स वापरून खास देसी टच देऊ शकता. सुरुवातीला स्थानिक बाजारात किंवा हॉटेल्समध्ये विक्री करा आणि नंतर ऑनलाइन विक्री सुरू करा. Amazon, Flipkart किंवा Meesho सारख्या प्लॅटफॉर्मवर तुमच्या उत्पादनांची नोंदणी करून व्यवसाय वाढवू शकता.
6. शिकवणी वर्ग – ज्ञानाचा व्यवसाय
तुम्ही जर एखाद्या विषयात तज्ज्ञ असाल, तर घरी शिकवणी वर्ग सुरू करू शकता. गणित, इंग्रजी, विज्ञान किंवा स्पर्धा परीक्षांसाठी मार्गदर्शन करण्यासाठी हा उत्तम व्यवसाय आहे. फक्त फळा, मार्कर्स आणि काही पुस्तके घ्या आणि ५-१० मुलांपासून सुरुवात करा. चांगले निकाल देऊन पालकांचा विश्वास जिंकलात, तर तुमच्या वर्गाची मागणी वाढेल. पुढे जाऊन तुम्ही ऑनलाइन शिक्षण प्लॅटफॉर्मवर देखील शिकवू शकता.
7. स्नॅक्स स्टॉल – रोजच्या कमाईचा हमखास मार्ग
रस्त्यावर छोटा स्नॅक्स स्टॉल उघडणे हा कमी भांडवलात चांगला नफा देणारा व्यवसाय आहे. तुम्ही वडा-पाव, भजी, सँडविच, समोसे, चहा आणि कॉफी यांसारखे पदार्थ विकू शकता. सकाळी ऑफिसला जाणाऱ्या लोकांसाठी नाश्ता आणि संध्याकाळी चहा-स्नॅक्सची सेवा दिल्यास अधिक ग्राहक मिळतील. चांगली चव, स्वच्छता आणि वाजवी दर ठेवल्यास हा व्यवसाय यशस्वी होईल. यामध्ये तुम्ही ऑनलाइन फूड डिलिव्हरी प्लॅटफॉर्म (Zomato, Swiggy) सोबतही जोडू शकता आणि डिजिटल पेमेंट्सचा वापर करून व्यवसाय अधिक वाढवू शकता.
हे हि वाचा !
10 business ideas under 10lakh! १० लाख रुपयांच्या आत
महिलांसाठी घरगुती व्यवसाय ज्या मधून तुम्ही कामवू शकता लाखों रुपये
गॅस एजन्सीचा मालक भारतात किती पैसे कमवतो? जाणून घ्या,गॅस वितरणाचा व्यवसाय कसा सुरू करायचा?