पीपीएफ (Public Provident Fund) म्हणजेच सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी, हा एक दीर्घकालीन गुंतवणूक पर्याय आहे जो सुरक्षिततेसाठी आणि चांगल्या परताव्यासाठी ओळखला जातो. भारत सरकारने प्रायोजित केलेला हा योजना, तुमच्या भविष्याची आर्थिक सुरक्षा आणि बचत करण्यासाठी एक उत्तम मार्ग आहे. तुम्ही गुंतवलेली रक्कम सुरक्षित राहते आणि त्यावर आकर्षक व्याजदेखील मिळते. पीपीएफची खासियत म्हणजे, यामध्ये गुंतवलेली रक्कम करमुक्त असते आणि व्याज दरही बाजारातील अन्य योजनांच्या तुलनेत चांगला असतो. त्यामुळे, दीर्घकालीन बचतीसाठी आणि निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी सुरक्षित गुंतवणुकीचा विचार करत असाल, तर पीपीएफ हा एक आदर्श पर्याय आहे.
पीपीएफ चे फुल फॉर्म आणि अर्थ: पीपीएफ म्हणजे ‘पब्लिक प्रोविडंट फंड’ (Public Provident Fund). हा एक लांबवलेला बचत योजना आहे, जो भारत सरकारने लोकांच्या दीर्घकालीन बचतीसाठी सुरू केलेला आहे. पीपीएफ खाते आपल्याला दीर्घकालीन निवृत्तीच्या नियोजनासाठी उत्तम साधन आहे कारण यामध्ये आपल्याला आकर्षक व्याजदर आणि कर सूट मिळते.
प्रश्नाचे उत्तरे!
पीपीएफ चे फायदे कोणते ?
- पीपीएफमध्ये जमा केलेली रक्कम आणि मिळणारे व्याज दोन्ही करमुक्त असतात. धारा 80C अंतर्गत तुम्हाला ₹1.5 लाखांपर्यंतची कर सवलत मिळू शकते.
- पीपीएफ खाते सरकारच्या हमीखाली येत असल्यामुळे तुमची गुंतवणूक पूर्णपणे सुरक्षित असते. बाजारातील चढउतारांचा पीपीएफवर कोणताही परिणाम होत नाही.
- पीपीएफवर दरवर्षी केंद्र सरकारने ठरवलेला व्याजदर लागू होतो, जो बऱ्याचदा इतर बचत योजनांपेक्षा जास्त असतो. त्यामुळे दीर्घकाळात तुम्हाला चांगला परतावा मिळू शकतो.
- : पीपीएफचे खाते 15 वर्षांच्या कालावधीसाठी असते, जे तुम्हाला दीर्घकालीन बचत करण्यास प्रोत्साहित करते. यामुळे निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित राहू शकता.
- पीपीएफ खात्यातील रक्कमेवरून तुम्हाला तिसऱ्या वर्षापासून कर्ज घेण्याची सुविधा मिळते. हे कर्ज तुमच्या जमा रकमेच्या 25% पर्यंत असू शकते.
- जरी पीपीएफ दीर्घकालीन गुंतवणूक असली तरी, सातव्या वर्ष्यापासून तुम्हाला काही अटींवर पैसे काढण्याची मुभा आहे.
- 15 वर्षांचा कालावधी संपल्यानंतरही, तुम्ही 5-5 वर्षांनी खाते चालू ठेवण्याची सोय आहे, ज्यामुळे तुमच्या गुंतवणुकीचा फायदा दीर्घकाळ मिळू शकतो.
- पीपीएफमधील रक्कम मुलांच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी मोठ्या प्रमाणात मदत करू शकते. यामुळे भविष्याची नियोजन करता येते.
- तुम्ही पीपीएफ खात्यात वार्षिक ₹500 पासून ₹1.5 लाखांपर्यंतची रक्कम जमा करू शकता, जी तुम्हाला आपल्या गुंतवणुकीचा योग्य ताळमेळ साधण्यास मदत करते.पीपीएफचे हे फायदे तुम्हाला दीर्घकालीन आर्थिक नियोजनात स्थिरता आणि सुरक्षितता देतात, ज्यामुळे तुम्ही आपल्या भविष्याची चांगली तयारी करू शकता.
पीपीएफ खाते कसे उघडावे?
- राष्ट्रीयीकृत बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये: तुम्ही सहजपणे तुमच्या जवळच्या बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये पीपीएफ खाते उघडू शकता. फार काही किचकट नाही; फक्त थोडेसे कागदपत्र तयार ठेवा.
- ऑनलाइन खाते उघडणे: आजकाल सगळेच ऑनलाइन झालंय, मग पीपीएफ कसं मागे राहील? काही बँका तुम्हाला घरबसल्या पीपीएफ खाते उघडण्याची सुविधा देतात. एक दोन क्लिकमध्येच तुमचे खाते तयार!
आवश्यक कागदपत्रे कोणती ?
- ओळखपत्र (KYC): आधार कार्ड किंवा पॅन कार्ड घेऊन जा. बँकेत तुम्हाला ओळखपत्र विचारतील, तेव्हा हे पुरावे तुमच्यासाठी उपयोगी पडतील.
- पत्ता पुरावा: तुमचं घरचं वीज बिल, रेशन कार्ड, किंवा अन्य पत्ता पुरावा चालेल.
- फोटोग्राफ: पासपोर्ट आकाराचे फोटो आणायला विसरू नका; शेवटी हे फोटो फॉर्मवर लावले जातील.
- सिग्नेचर कार्ड: सिग्नेचर कार्डवर स्वाक्षरी नोंदवावी लागेल.
- नामांकन फॉर्म: तुमच्या प्रिय व्यक्तीचे नाव देऊन वारसा नोंदवता येईल. ही एक चांगली सोय आहे.
खाते उघडण्यासाठी पात्रता
- कोणताही भारतीय नागरिक पीपीएफ खाते उघडू शकतो. मग तुम्ही का मागे राहा?
- आपल्या लहान मुलांचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी त्यांच्यासाठीही खाते उघडता येते. तुम्ही त्यांच्या नावे हे खाते उघडू शकता.
- कुटुंबाच्या आर्थिक नियोजनासाठी HUF खाते उघडण्याची सोय आहे. मात्र, NRI लोकांसाठी काही मर्यादा आहेत, त्यामुळे माहिती करून घ्या.
- फॉर्म A मध्ये तुमची संपूर्ण माहिती भरून द्या. काही काळजी करु नका, हे फार सोपे आहे.
- तुम्ही खाते उघडताना किमान ₹500 पासून ₹1.5 लाख पर्यंत जमा करू शकता. तुमच्यावर किती रक्कम ठेवायची आहे ते अवलंबून आहे.
- एकदा खाते उघडलं की, तुम्ही ते ऑपरेट करण्यासाठी ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पर्याय निवडू शकता.
- दरवर्षी ठरलेली रक्कम जमा करावी लागते, हे लक्षात ठेवा.
- खाते ऑपरेट करताना काही सेवा शुल्क लागू शकतात, त्यामुळे आधीच माहिती करून घ्या.
- जर तुमचं खाते ऑनलाइन असेल, तर इंटरनेट बँकिंगचा वापर करून घरबसल्या तुमचं खाते ऑपरेट करा. ही सोय किती सहज आणि सोपी आहे!असं पाहिलं तर पीपीएफ खाते उघडणं काही कठीण नाही. फक्त आवश्यक माहिती आणि कागदपत्रं तुमच्यासोबत असली की बास! तुमचं आर्थिक भविष्य सुरक्षित करणं इतकं सोपं कधीच नव्हतं.
पीपीएफ अकाउंट किती वर्षासाठी असते?
पीपीएफ अकाउंटचा मूल कालावधी 15 वर्षांचा असतो. मात्र, तुम्हाला हे खाते 5 वर्षांनी वाढवण्याची मुभा असते. त्यामुळे, एकूण कालावधी 20 वर्षे किंवा त्याहून अधिक असू शकतो, जसे की तुम्ही याची मुदत वाढवून घेतली तर.
पीपीएफ मधून पैसे काढण्याचे नियम व अटी:
- सातव्या वर्ष्यापासून परवानगी: पीपीएफ खाते 15 वर्षांचे असते, पण तुम्हाला अचानक पैसे लागले तर सातव्या वर्ष्यापासून काही अटींवर पैसे काढता येतात. हा पर्याय तुमच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरू शकतो.
- 50% पर्यंत पैसे काढण्याची मुभा: सातव्या वर्ष्यापासून, तुम्ही पीपीएफ खात्यातील जमा झालेल्या रकमेच्या 50% पर्यंत पैसे काढू शकता. पण लक्षात ठेवा, ही मुभा फक्त विशिष्ट अटींवरच मिळते.
- पैसे काढण्यासाठी अर्ज: पैसे काढण्यासाठी, तुम्हाला फॉर्म C भरून संबंधित बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये अर्ज करावा लागतो. फार काही किचकट नाही, फक्त थोडेसे धीराने करायचं.
- आर्थिक गरजा: तुम्हाला अचानक मोठी आर्थिक गरज भासली तर पीपीएफ खाते तुमच्यासाठी एक उत्तम उपाय ठरू शकतो. मात्र, गरज असतानाच हे पैसे काढावेत, कारण पैसे काढल्याने खाते चालूच राहते, पण व्याज मिळणार नाही.
- मॅच्युरिटीपूर्वीचे पैसे काढणे: जर तुम्ही खाते मॅच्युरिटीपूर्वी बंद केले, तर तुम्हाला मिळणारे व्याज कमी होऊ शकते. त्यामुळे पैसे काढण्याआधी दोनदा विचार करा.
- जमा रकमेवर अवलंबून काढण्याची मुभा: पैसे काढताना तुमच्या खात्यात किती रक्कम जमा झाली आहे, यावर काढण्याची मर्यादा ठरते. जर मोठी रक्कम काढायची असेल, तर दोनदा विचार करा.
- कर परिणाम: जरी पीपीएफवरील व्याज करमुक्त असले तरी, पैसे काढल्यास काही कर परिणाम होऊ शकतात. त्यामुळे हे लक्षात घेऊनच निर्णय घ्या.
- फॉर्म C नीट भरा: फॉर्म C भरताना सगळ्या तपशिलांवर नीट लक्ष द्या. जर काही चुकीचे भरले तर पैसे काढण्यात अडचण येऊ शकते.
- नियम आणि शर्ते वाचा: पैसे काढण्याआधी बँकेच्या किंवा पोस्ट ऑफिसच्या नियम आणि अटी नीट वाचून घ्या. त्यामुळे अनावश्यक अडचणींना सामोरे जाण्याची गरज पडणार नाही.
- पैसे काढण्याआधी एखाद्या वित्तीय सल्लागाराचा सल्ला घ्या, जेणेकरून तुम्हाला योग्य निर्णय घेता येईल.हे पैसे काढण्याचे नियम आणि प्रक्रिया लक्षात ठेवूनच निर्णय घ्या. जेव्हा गरज असेल तेव्हाच पैसे काढा, कारण पीपीएफचे खाते दीर्घकालीन फायदे देणारे आहे. योग्य नियोजनाने तुमचे आर्थिक भविष्य सुरक्षित ठरू शकते.
हे हि वाचा !
