आजच्या डिजिटल युगात डेटा गोळा करणे, सर्वेक्षणे घेणे, फीडबॅक मिळवणे हे सर्व कामे अधिक सोपे आणि जलद करण्यासाठी अनेक साधने उपलब्ध आहेत. त्यापैकी एक अत्यंत सोपी आणि लोकप्रिय साधन म्हणजे Google Forms.
Google Forms हे Google द्वारे दिलेले एक मोफत आणि ऑनलाइन टूल आहे, ज्याच्या मदतीने तुम्ही सहजपणे सर्वेक्षणे, फॉर्म्स, फीडबॅक फॉर्म्स, क्विझ, नोंदणी फॉर्म्स तयार करू शकता. याचा वापर व्यक्तिगत तसेच व्यावसायिक दोन्ही स्तरांवर केला जातो. हा एक अत्यंत प्रभावी मार्ग आहे ज्याद्वारे तुम्ही तुमचा डेटा व्यवस्थितपणे साठवू शकता आणि त्याचे विश्लेषण करू शकता.
Google Forms चा उपयोग काय आहे ?
Google Forms चा उपयोग अनेक कारणांसाठी केला जाऊ शकतो. खाली त्यातील काही मुख्य वापर दिलेले आहेत:
- सर्वेक्षण तयार करणे:
तुम्हाला एखाद्या विशिष्ट विषयावर लोकांचे मत जाणून घ्यायचे असल्यास, तुम्ही Google Forms चा वापर करून सर्वेक्षण तयार करू शकता. हे सर्वेक्षण तयार करण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारचे प्रश्न विचारता येतात, जसे की मल्टिपल चॉइस, शॉर्ट आन्सर, स्केल रेटिंग इत्यादी. - फीडबॅक मिळवणे:
तुम्हाला एखाद्या उत्पादन, सेवा किंवा कार्यक्रमावर फीडबॅक घ्यायचा असेल, तर Google Forms खूप उपयुक्त आहे. तुम्ही फॉर्म तयार करून ते लोकांना पाठवू शकता आणि त्यांच्याकडून फीडबॅक मिळवू शकता. - क्विझ व टेस्ट घेणे:
शिक्षक आणि प्रशिक्षक यासाठी Google Forms एक उत्तम साधन आहे. तुम्ही विद्यार्थ्यांसाठी क्विझ तयार करू शकता आणि त्यावरून त्यांच्या ज्ञानाची तपासणी करू शकता. - कार्यक्रम नोंदणी:
एखाद्या कार्यक्रमासाठी नोंदणी घेण्यासाठी Google Forms उत्तम आहे. तुम्ही नोंदणी फॉर्म तयार करू शकता आणि कार्यक्रमासाठी सहभागी लोकांचा डेटा साठवू शकता. - डेटा गोळा करणे:
Google Forms चा वापर करून तुम्ही कोणत्याही प्रकारचा डेटा गोळा करू शकता, जसे की ग्राहकांची माहिती, कर्मचारी सर्वेक्षण इत्यादी. - ग्राहकांसोबत संवाद साधणे:
Google Forms चा वापर व्यवसायांसाठीही मोठ्या प्रमाणात होतो. तुम्ही ग्राहकांकडून त्यांच्या आवश्यकतांबाबत माहिती गोळा करू शकता आणि त्यांच्यासोबत संवाद साधू शकता.
3. Google Forms तयार करण्याचे फायदे कोणते?
मोफत व सोपे साधन: Google Forms पूर्णपणे मोफत आहे आणि त्याचा वापर करण्यासाठी कोणत्याही तांत्रिक कौशल्याची आवश्यकता नाही. तुम्ही फक्त Google खात्यात लॉग इन करून सहज फॉर्म तयार करू शकता.
सोयीस्कर डेटा विश्लेषण: Google Forms चा एक प्रमुख फायदा म्हणजे तुम्हाला मिळालेला डेटा Google Sheets मध्ये सहजगत्या निर्यात करता येतो. त्यामुळे डेटा विश्लेषण करणे सोपे होते. तुमच्या प्रतिसादांचे ग्राफ्स आणि चार्ट्स स्वयंचलितपणे तयार होतात.
उत्तरांचे ऑटोमॅटिक एकत्रीकरण: Google Forms मध्ये सर्व उत्तरं स्वयंचलितपणे एकत्रित होतात. तुम्ही त्यांना Google Sheets मध्ये पाहू शकता आणि त्याचे अधिक सखोल विश्लेषण करू शकता.
वेगवेगळ्या प्रश्न प्रकारांचा वापर: Google Forms मध्ये तुम्हाला वेगवेगळ्या प्रकारचे प्रश्न विचारता येतात, जसे की मल्टिपल चॉइस, शॉर्ट आन्सर, ड्रॉपडाउन, स्केल रेटिंग इत्यादी. त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या फॉर्मची रचना अधिक प्रभावी करता येते. Google Forms चा वापर केल्याने तुमचे डेटा व्यवस्थापनाचे काम अधिक सोपे, वेगवान आणि प्रभावी होईल.
. Google Forms कसा तयार करावा?
Google Forms तयार करणे खूप सोपे आहे आणि तुम्ही खालील स्टेप्सच्या मदतीने सहजपणे एक फॉर्म तयार करू शकता.
- Google Forms मध्ये लॉगिन कसा करावा?
Google Forms तयार करण्यासाठी प्रथम तुम्हाला तुमच्या Google खात्यात लॉगिन करणे आवश्यक आहे. जर तुमच्याकडे Google खाते नसेल तर तुम्ही ते मोफत तयार करू शकता. लॉगिन केल्यानंतर forms.google.com वर जा. - नवीन फॉर्म तयार करणे:
लॉगिन केल्यानंतर तुम्हाला “Blank” किंवा “Template” पर्याय दिसतील. तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार नवीन फॉर्म तयार करण्यासाठी “Blank” पर्यायावर क्लिक करा. - शीर्षक आणि वर्णन देणे:
नवीन फॉर्म तयार झाल्यानंतर त्यासाठी एक शीर्षक द्या. उदा. “कार्यक्रम नोंदणी फॉर्म”. शीर्षकानंतर, त्याबाबतचे एक छोटे वर्णन द्या. उदा. “हा फॉर्म कार्यक्रमात सहभागी होण्यासाठी नोंदणीसाठी आहे.” - प्रश्नांचा प्रकार निवडणे (Multiple Choice, Short Answer, आदि):
फॉर्ममध्ये विचारायचे प्रश्न तयार करण्यासाठी, तुमच्याकडे विविध प्रकारचे प्रश्न निवडण्याचे पर्याय आहेत, जसे की मल्टिपल चॉइस (Multiple Choice), शॉर्ट आन्सर (Short Answer), पॅराग्राफ (Paragraph), चेकबॉक्सेस (Checkboxes), स्केल (Linear Scale), आणि ड्रॉपडाउन (Dropdown). तुम्हाला तुमच्या फॉर्मच्या उद्देशानुसार योग्य प्रकार निवडावा लागेल. - प्रश्नांच्या पर्यायांची व्यवस्था:
प्रश्नांच्या पर्यायांची व्यवस्था करून तुम्ही त्यांना अधिक सुसंगत बनवू शकता. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही मल्टिपल चॉइस प्रश्न निवडले असतील तर पर्याय लिहून त्यांना योग्य क्रमात लावा. - उत्तर अनिवार्य करणे:
प्रत्येक प्रश्नाच्या खालच्या उजव्या कोपऱ्यात “Required” पर्याय असतो. तुम्हाला विशिष्ट प्रश्नाला उत्तर देणे अनिवार्य करायचे असल्यास, हा पर्याय चालू करा. यामुळे उत्तरकर्त्याने तो प्रश्न सोडू शकणार नाही.
फॉर्म कसा शेअर करावा?
Google Forms तयार केल्यानंतर तो लोकांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी अनेक पर्याय आहेत. खाली त्यातील प्रमुख पर्याय दिले आहेत:
- लिंक शेअर करणे:
फॉर्म शेअर करण्यासाठी तुम्हाला फॉर्मच्या वरच्या बाजूस “Send” बटण दिसेल. त्यावर क्लिक करा आणि तिथून तुम्ही फॉर्मची लिंक घेऊ शकता. ही लिंक तुम्ही कोणत्याही प्लॅटफॉर्मवर शेअर करू शकता जसे की WhatsApp, Facebook, किंवा इतर सोशल मीडियावर. - ईमेलद्वारे शेअरिंग:
जर तुम्हाला फॉर्म ईमेलद्वारे पाठवायचा असेल, तर “Send” बटणावर क्लिक करून ईमेल पर्याय निवडा. येथे तुम्ही ईमेल पत्ते लिहून थेट लोकांना फॉर्म पाठवू शकता. - वेबसाइटमध्ये एम्बेड करणे:
फॉर्मला तुमच्या वेबसाइटमध्ये एम्बेड करण्यासाठी, “Send” बटणावर क्लिक करा आणि तिथे ‘Embed HTML’ हा पर्याय निवडा. तुम्हाला HTML कोड मिळेल जो तुम्ही तुमच्या वेबसाइटवर एम्बेड करू शकता. याप्रमाणे तुम्ही Google Forms तयार करून तो शेअर करू शकता आणि तुमच्या आवश्यकतेनुसार डेटा गोळा करू शकता. Google Forms एक अत्यंत सोयीस्कर आणि उपयुक्त साधन आहे जे तुम्हाला त्वरित डेटा मिळविण्यास आणि त्याचे विश्लेषण करण्यास मदत करते.
Google Forms मधील प्रगत वैशिष्ट्ये:
Google Forms हे फक्त प्रश्न विचारण्यासाठीच नाही तर अनेक प्रगत वैशिष्ट्यांसह डेटा विश्लेषणासाठीही उपयुक्त आहे. या वैशिष्ट्यांचा वापर करून तुम्ही फॉर्मला अधिक प्रभावी बनवू शकता.
- उत्तरांना स्प्रेडशीटमध्ये कसे साठवावे?
Google Forms मध्ये येणाऱ्या सर्व उत्तरांचा डेटा स्वयंचलितपणे Google Sheets मध्ये साठवला जातो. तुम्ही फॉर्म तयार केल्यानंतर, ‘Responses’ टॅबमध्ये जा आणि तिथे “View Responses in Sheets” बटणावर क्लिक करा. त्यानंतर सर्व डेटा Google Sheets मध्ये उघडेल, ज्याचा वापर तुम्ही अधिक सखोल विश्लेषणासाठी करू शकता. - उत्तरांवर आधारित ग्राफ्स व अहवाल:
Google Forms तुमच्यासाठी उत्तरांवर आधारित ऑटोमॅटिक ग्राफ्स तयार करते. तुम्ही ‘Responses’ टॅबमध्ये जाऊन प्रत्येक प्रश्नाच्या उत्तरांवर आधारित विविध प्रकारचे ग्राफ्स पाहू शकता. हे ग्राफ्स तुमच्यासाठी डेटा अधिक स्पष्टपणे सादर करतात, ज्यामुळे तुम्हाला परिणामांची सखोल समज मिळते. - फॉर्ममध्ये सेक्शन किंवा ब्रांचिंग कसा जोडावा?
जर तुम्हाला तुमच्या फॉर्ममध्ये सेक्शन किंवा ब्रांचिंग (पुढील प्रश्न उत्तरांच्या आधारावर बदलणारे) जोडायचे असतील, तर तुम्ही ‘Add section’ पर्याय वापरू शकता. हे फॉर्ममध्ये वेगवेगळे भाग जोडण्यासाठी वापरले जाते. तसेच, तुम्ही “Go to section based on answer” हे ब्रांचिंगचे वैशिष्ट्य वापरू शकता, ज्याद्वारे उत्तरकर्त्याला दिलेल्या उत्तरांच्या आधारे पुढील प्रश्न बदलतात. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या उत्तरकर्त्याने “होय” असे उत्तर दिले, तर त्याला एका विशिष्ट सेक्शनकडे घेऊन जाता येते आणि जर “नाही” असे उत्तर दिले, तर त्याला दुसऱ्या सेक्शनमध्ये पाठवले जाते.
Google Forms वापरताना घ्यावयाची काळजी:
Google Forms वापरताना काही गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक आहे, जेणेकरून तुमचा फॉर्म अधिक प्रभावी व सुरक्षित राहील.
- फॉर्मसाठी योग्य प्रश्न निवडणे: फॉर्म तयार करताना योग्य प्रश्न विचारणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. प्रश्नांना स्पष्टता असणे आवश्यक आहे, जेणेकरून उत्तरकर्त्यांना कोणताही गोंधळ होणार नाही. प्रश्नांचा प्रकार निवडताना तुमच्या उद्देशानुसार कोणते प्रश्न प्रकार अधिक योग्य आहेत, याची खात्री करा.
- गोपनीयता आणि सुरक्षा विचारात घेणे: तुम्ही डेटा गोळा करत असाल, तर गोपनीयता आणि सुरक्षा या गोष्टींचे पालन करणे खूप महत्त्वाचे आहे. फॉर्म तयार करताना “Collect email addresses” हा पर्याय वापरल्यास तुम्हाला उत्तरकर्त्यांचा ईमेल पत्ता मिळतो, परंतु तुम्ही गोपनीय माहिती विचारत असल्यास तुम्हाला त्याची सुरक्षितता सुनिश्चित करावी लागते. Google Forms मध्ये “Data Privacy” सेटिंग्ज तपासा आणि त्यानुसार योग्य बदल करा.
हे हि वाचा !
