वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (Senior Citizens Savings Scheme – SCSS)

निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी आणि नियमित उत्पन्नाचा विश्वासार्ह स्रोत तयार करण्यासाठी वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (Senior Citizens Savings Scheme – SCSS) हा भारत सरकारद्वारे समर्थित सर्वोत्तम पर्याय आहे. ही योजना विशेषतः ६० वर्षांवरील निवृत्त नागरिकांसाठी तयार करण्यात आली असून, सुरक्षित गुंतवणूक, आकर्षक व्याजदर आणि निश्चित उत्पन्नाची हमी देते.

SCSS योजनेत गुंतवणूक केल्याने निवृत्त व्यक्तींना दर तिमाहीला ठराविक व्याज प्राप्त होते, ज्यामुळे त्यांचा आर्थिक भार हलका होतो. यासोबतच, या योजनेवर कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते, आणि मुदत संपल्यावर संपूर्ण गुंतवणूक परत मिळते. सरकारी हमी असल्याने ही गुंतवणूक 100% सुरक्षित आहे, त्यामुळे जोखीममुक्त आणि दीर्घकालीन बचतीसाठी हा उत्तम पर्याय ठरतो.

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) म्हणजे काय?

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (Senior Citizens Savings Scheme – SCSS) ही भारत सरकारद्वारे समर्थित सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे, जी विशेषतः 60 वर्षांवरील नागरिकांसाठी तयार करण्यात आली आहे. निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी ही योजना उत्तम पर्याय मानली जाते. SCSS योजनेत गुंतवणूक केल्यास निश्चित आणि आकर्षक व्याजदरावर नियमित उत्पन्न मिळते.

SCSS कोण निवडू शकतो?

1. 60 वर्षे व त्याहून अधिक वय असलेले भारतीय नागरिक.
2. सुपर अन्युएशन (Superannuation) किंवा VRS घेतलेले (Voluntary Retirement Scheme) कर्मचारी, जे 55 ते 60 वर्षे वयोगटात येतात. मात्र, त्यांना सेवानिवृत्तीच्या एक महिन्याच्या आत खाते उघडावे लागते.
3. रक्षा सेवेतून निवृत्त (Defense Retirees) झालेल्या व्यक्तींना वयोमर्यादा सवलत मिळू शकते.
4. NRI (अनिवासी भारतीय) आणि HUF (हिंदू अविभाजित कुटुंब) व्यक्तींना या योजनेत गुंतवणूक करता येणार नाही.

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) खाते कसे उघडावे? (ऑनलाइन आणि ऑफलाइन पद्धत )

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) खाते ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे उघडता येते. ही प्रक्रिया अतिशय सोपी आहे आणि देशभरातील डाकघर (Post Office) तसेच राष्ट्रीयीकृत आणि खाजगी बँकांमध्ये उपलब्ध आहे.

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) ऑफलाइन खाते उघडण्याची पद्धत (Post Office / Bank)

• जवळच्या डाकघर किंवा बँकेत भेट द्या:
• भारतातील कोणत्याही डाकघर, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI), बँक ऑफ बडोदा, PNB, ICICI, HDFC आणि इतर मान्यताप्राप्त बँकेत SCSS खाते उघडता येते.
• अर्ज भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे जोडा

आवश्यक कागदपत्रे:

• SCSS खाते उघडण्यासाठीचा अर्ज (बँक किंवा डाकघरमध्ये उपलब्ध)
• आधार कार्ड आणि PAN कार्ड (KYC साठी अनिवार्य)
• पत्त्याचा पुरावा (Voter ID, ड्रायव्हिंग लायसन्स, पासपोर्ट, बँक स्टेटमेंट इत्यादी)
• निवृत्ती प्रमाणपत्र (Superannuation किंवा VRS बाबतीत आवश्यक)
• पासपोर्ट साइज फोटो
• बँक खाते तपशील (SCSS व्याज जमा करण्यासाठी)
• किमान गुंतवणूक: ₹1,000
• कमाल गुंतवणूक: ₹30 लाख (नवीन नियमांनुसार वाढलेली मर्यादा)
• रक्कम चेक, डिमांड ड्राफ्ट किंवा बँकेच्या ऑनलाइन ट्रान्सफरद्वारे भरता येते.
• सर्व प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर SCSS खाते सक्रिय केले जाते आणि खातेदाराला पासबुक दिले जाते.
• पासबुकमध्ये खात्याचा तपशील, गुंतवणूक केलेली रक्कम आणि व्याज जमा होण्याची तारीख नमूद असते.

ऑनलाइन SCSS खाते उघडण्याची प्रक्रिया (Bank Net Banking/App द्वारे):

• तुम्ही ज्या बँकेत SCSS खाते उघडू इच्छिता, त्या बँकेच्या ऑनलाइन नेट बँकिंग किंवा मोबाइल अॅपमध्ये लॉगिन करा.
• उदा. SBI YONO, ICICI Bank Net Banking, HDFC Net Banking इत्यादी.
• बँकेच्या Fixed Deposit किंवा Government Schemes विभागात SCSS योजनेचा पर्याय निवडा.
• “Open New SCSS Account” किंवा तत्सम पर्यायावर क्लिक करा.
• आधार आणि पॅन कार्ड क्रमांक टाका.
• पत्ता आणि इतर तपशील भरा.
• आवश्यक असल्यास PDF स्वरूपात निवृत्ती प्रमाणपत्र आणि इतर कागदपत्रे अपलोड करा.
• SCSS खात्यासाठी लागणारी रक्कम UPI, नेट बँकिंग किंवा डेबिट कार्डद्वारे जमा करा.
• खाते सक्रिय झाल्यानंतर तुम्हाला डिजिटल पासबुक आणि SCSS खाते क्रमांक मिळेल.
• नियमित व्याज तुमच्या बँक खात्यात दर तीन महिन्यांनी जमा केले जाईल.

महत्त्वाच्या सूचना:

NRI (अनिवासी भारतीय) आणि HUF (हिंदू अविभाजित कुटुंब) यांना SCSS खाते उघडण्याची परवानगी नाही.
SCSS खाते उघडताना वैध KYC (आधार + PAN) अनिवार्य आहे.
ऑनलाइन खाते उघडण्यासाठी बँकेत आधीपासून सेव्हिंग खाते असणे आवश्यक आहे.
SCSS खाते 5 वर्षांसाठी असते आणि मुदतीनंतर 3 वर्षांसाठी वाढवता येते.

वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) योजनेचे फायदे:

1. सुरक्षित आणि हमी असलेली गुंतवणूक

SCSS ही भारत सरकारच्या संरक्षणाखालील योजना असल्यामुळे अतिशय सुरक्षित आहे. शेअर बाजारातील चढ-उतार किंवा जोखीम यामध्ये नाही.

2. आकर्षक व्याजदर आणि निश्चित मासिक उत्पन्न

• SCSS योजनेत सरकारदरमहा आकर्षक व्याजदर देते, जो प्रत्येक तिमाहीला पुनरावलोकन केला जातो.
• सध्या हा व्याजदर ८% ते ८.२% च्या दरम्यान असतो (ताज्या व्याजदरासाठी डाकघर किंवा बँकेत चौकशी करावी).
• व्याज रक्कम दर तीन महिन्यांनी गुंतवणूकदाराच्या बँक खात्यात जमा केली जाते, त्यामुळे नियमित उत्पन्नाचा स्रोत तयार होतो.

3. कर बचत (Tax Benefits)

• कलम 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत करसवलत मिळते.
• मात्र, SCSS वर मिळणाऱ्या व्याजावर कर लागू होतो आणि 50,000 रुपयांहून अधिक व्याज मिळाल्यास TDS कपात होते.

4. मुदत संपल्यानंतर रक्कम परत मिळते

• SCSS योजना ५ वर्षांच्या मुदतीसाठी उपलब्ध आहे, आणि मुदत पूर्ण झाल्यावर संपूर्ण रक्कम परत मिळते.
• मुदतीनंतर ३ वर्षांसाठी विस्तार (Extension) करता येतो.

5. सहज खाते उघडण्याची सुविधा

• संपूर्ण भारतातील कोणत्याही डाकघर किंवा राष्ट्रीयीकृत बँकेत खाते उघडता येते.
• बँक हस्तांतरण किंवा नॉमिनी सुविधा देखील उपलब्ध आहे.

SCSS मधील गुंतवणुकीच्या मर्यादा

संयुक्त खाते केवळ जीवनसाथीसोबतच उघडता येते.

अधिक माहिती साठी तुम्ही पोस्ट ऑफिस च्या अधिकृत वेबसाइट भेट देऊ शकता :- India Post

या लेखमधून “पैसे कमवायचे मार्ग” टीमच्या लेखनातून सरपंच व उपसरपंच यांच्या मानधनात वाढ पहा नवीन शासनाचा जीआर Sarpanch Salary  व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group –“शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप” – (क्लिक करून) जॉइन करू शकता. त्या ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी , शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.

हे ही वाचा

• तुम्हाला हवा आहे का ४९ मिनिटामध्ये लोन ? तर सरकारच्या पीएसबी 49 मिनिट कर्ज योजनेचा
• गाईच्या तुपाचे चमत्कारी फायदे आणि पोषणमूल्य तुम्हाला माहित आहे का??
• आपल्या जमिनीचा ऑनलाइन सातबारा बघणे सहज शक्य आहे आणि मोबाइलवरून अगदी काही मिनिट काढू शकता
• Ladki Bahin Yojana : गुड न्यूज,लाडक्या बहिणींना ह्या दिवसापासून पैसे मिळण्यास सुरुवात होणार, डिसेंबरच्या हप्त्यासाठी 3500 कोटी मंजूर, 1500 की 2100 मिळणार?